|
|
Tarih |
|
|
|
Bilgi |
|
|
|
01/05/1707 | | | | İngiltere, Galler ve İskoçya, Büyük Britanya olarak birleşti. |
|
|
01/05/1731 | | | | Johann Ludwig Bach, Alman besteci (d. 1677) |
|
|
01/05/1786 | | | | Wolfgang Amadeus Mozart'ın Figaro'nun Düğünü adlı operası ilk kez sahnelendi. |
|
|
01/05/1840 | | | | Penny Black olarak da bilinen ilk yapıştırılabilen resmi posta pulu, İngiltere'de tedavüle çıktı. |
|
|
01/05/1869 | | | | Folies Bergère adlı ünlü müzikhol Paris'te açıldı. |
|
|
01/05/1886 | | | | ABD'nin Chicago kentinde işçiler 8 saatlik iş günü için genel greve gittiler. Polisin ateş açması sonucu, çok sayıda işçi öldü ve yaralandı. İşçi liderlerinden Albert Parsons, August Spies, Adolph Fischer ve George Engel düzmece tanıklar ve kanıtlarla idam edildi. |
|
|
01/05/1889 | | | | II. Enternasyonal, 1 Mayıs'ın, bütün dünyada işçilerin birlik ve mücadele günü olmasını kararlaştırdı. |
01/05/1889 | | | | Alman ilaç firması Bayer, Aspirini üretti. |
|
|
01/05/1900 | | | | Ignazio Silone, İtalyan yazar (ö. 1978) |
01/05/1900 | | | | A.B.D. Utah'da bir maden kazasında 200 kişi öldü. |
|
|
01/05/1904 | | | | Antonín Dvo345;ák, Çek besteci (d. 1841) |
|
|
01/05/1906 | | | | 1 Mayıs Türkiyeli işçi ve emekçiler tarafından da kutlanmaya başladı. |
|
|
01/05/1908 | | | | Giovanni Guareschi, Don Camillo' nun yaratıcısı, İtalyan mizah yazarı ve karikatürist. |
|
|
01/05/1910 | | | | Türkiye'de parti genel başkanı olan ilk kadın Behice Boran. Boran, Türkiye İşçi Partisi listesinden Urfa milletvekili seçilerek 1965'de meclise girdi. 1950 öncesi Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih, Coğrafya Fakültesi Sosyoloji Bölümü doçentiyken siyasal düşünceleri yüzünden üniversiteden atıldı. İlk hapishane günlerini Kore savaşına karşı çıkması nedeniyle yaşayan Boran tek çocuğu Dursun'u cezaevinde doğurdu. 12 Eylül askeri darbesi sonrası yurtdışına çıkan Boran Brüksel'de 1987 yılında öldü. |
|
|
01/05/1921 | | | | Tersane İşçileri, işgal altındaki İstanbul'da 1 Mayıs'ı kutladı. İştirakçı Hilmi önderliğinde Halk İştirakiyyun Fırkası'nın düzenlediği 1 Mayıs'a işçiler kızıl bayraklarla katıldı ve Kasımpaşa'dan Şişli Hürriyet-i Ebediye Tepesi'ne kadar yürüdüler. |
|
|
01/05/1923 | | | | İstanbul'da tütün işçileri, askeri fabrika ve demiryolu işçileri, fırıncılar, İstanbul tramvay, telefon, tünel, gazhane işçileri 1 Mayıs'ı sokakta kutladılar. "Yabancı şirketlere el konsun", "8 saatlik iş günü", "Hafta tatili", "Serbest Sendika ve Grev Hakkı" pankartlarını taşıdılar. |
|
|
01/05/1925 | | | | Takrir-i Sükun Kanunu'yla her türlü gösteri ve yürüyüş yasaklanınca, 1 Mayıs da kitlesel olarak kutlanamaz hale geldi. |
01/05/1925 | | | | Kıbrıs, Büyük Britanya kolonisi oldu. |
|
|
01/05/1927 | | | | Adolf Hitler yönetimindeki Nazi Partisi Berlin'de ilk kez miting yaptı. |
|
|
01/05/1930 | | | | Şimdilerde artık Cüce Gezegen sınıfından sayılan Plüton gezegeni resmen isimlendirildi. Gezegen 18 Şubat 1930'da keşfedilmişti. |
|
|
01/05/1931 | | | | Dünyanın en yüksek binası Empire State Building Açıldı. ABD Başkanı Herbert Hoover Beyaz Saray'da bir düğmeye basarak o güne kadar inşa edilmiş en yüksek yapı olan New York'taki Empire State Building'in ışıklarını yaktı. 102 katlı binanın girişinin yer aldığı 34. Sokak'tan tepesindeki paratonere kadar yüksekliği 465 metre. |
|
|
01/05/1933 | | | | Almanya'da, 1 Mayıs, o günü tatil ve "Ulusal İşçi Günü" ilan eden iktidardaki Nazi partisinin desteğiyle ve görkemli törenlerle kutlandı. Ertesi gün, tüm sendika merkezleri işgal edildi, varlıklarına el konuldu, sendika liderleri tutuklandı. |
|
|
01/05/1940 | | | | 1940 Yaz Olimpiyatları savaş yüzünden iptal edildi. |
01/05/1940 | | | | İstanbul'da bar ve eğlence yerlerinde çalışan 107'si Macar 162 "artist"in bir hafta içinde Türkiye'yi terk etmesi istendi. |
|
|
01/05/1941 | | | | Orson Welles'in yönettiği Yurttaş Kane filminin ilk gösterimi yapıldı. İktidarda yozlaşmayı anlatan Kane yüzyılın en iyi filmi olarak kabul ediliyor. |
|
|
01/05/1945 | | | | Joseph Goebbels, Nazi propaganda bakanı (intihar) (d. 1897) |
01/05/1945 | | | | Alman Nazi Propaganda Bakanı Joseph Goebbels Sovyet Birlikleri Berlin'e girerken karısını ve altı çocuğunu öldürerek intihar etti. |
|
|
01/05/1948 | | | | Kore Demokratik Halk Cumhuriyeti (Kuzey Kore) resmen kuruldu. Kim Il-sung devlet başkanı. |
01/05/1948 | | | | Hürriyet Gazetesi yayın hayatına başladı. |
01/05/1948 | | | | Hürriyet gazetesi, Sedat Simavi tarafından İstanbul'da kuruldu. |
|
|
01/05/1956 | | | | Jonas Salk'ın geliştirdiği çocuk felci aşısı kullanılmaya başlandı. |
01/05/1956 | | | | 6-7 Eylül olaylarında zarar gören kiliselere 10 milyon lira avans verildi. |
|
|
01/05/1959 | | | | CHP Genel Başkanı İsmet İnönü, Uşak'ta, sayıları bine yaklaşan kalabalığın saldırısına uğradı. İnönü, atılan taşla yaralandı. |
|
|
01/05/1960 | | | | Amerikan casus uçağı U-2 Sovyetler Birliği üzerinde casusluk yaparken düşürüldü. Olay üzerine ABD Başkanı Dwight D. Eisenhower ile Sovyet lideri Nikita Kruşçev arasında yapılması planlanan buluşma ertelendi. |
|
|
01/05/1962 | | | | Yannis Saoulis, Yunan şarkıcı. |
|
|
01/05/1964 | | | | Türkiye Radyo Televizyon Kurumu, özel yasayla özerk bir kamu tüzel kişiliğine sahip olarak kuruldu. |
01/05/1964 | | | | Türkiye Radyo-Televizyon Kurumu (TRT) yayın hayatına başladı. |
|
|
01/05/1967 | | | | Elvis Presley, Priscilla Beaulieu ile Las Vegas'ta evlendi. |
|
|
01/05/1969 | | | | İmran Öktem, Yargıtay başkanı (d. 1904) |
|
|
01/05/1971 | | | | Ankara'da grev ve lokavt yasaklandı, 22 dernek kapatıldı, İstanbul'da da öğrenci forumları yasaklandı |
01/05/1971 | | | | Başbakan Nihat Erim, Anayasa için, "Türkiye böyle bir lüksü kaldıramaz" dedi. |
01/05/1971 | | | | Hasret Gültekin, Kürt kökenli Türk müzisyen (ö. 1993) |
|
|
01/05/1972 | | | | Kuzey Vietnam Birlikleri Quang Tri'yi ele geçirdi. ABD ile savaşta ele geçirdiği bu ilk büyük kent Kuzey Vietnam'ın bütün eyalet üzerinde egemenlik kurmasını sağladı. |
|
|
01/05/1976 | | | | 50 yıllık aradan sonra 1 Mayıs İşçi Bayramı İstanbul Taksim Meydanında yapılan büyük bir mitingle kutlandı. DİSK'in (Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu) düzenlediği 1976 1 Mayıs'ı, Türkiye'de kitlesel 1 Mayıs kutlamalarının başlangıcı oldu. |
01/05/1976 | | | | Paris-İstanbul seferini yapan "İzmir" uçağı Zeki Ejder adlı Türk tarafından Marsilya’ya kaçırılmak istendi. |
01/05/1976 | | | | Yunanlı politkacı ve şair Aleksandros Panagoulis |
|
|
01/05/1977 | | | | DİSK tarafından Taksim Meydanında düzenlenen 1 Mayıs mitingine 500 bine yakın işçi, emekçi katılmıştı. Akşam saat 7'yi biraz geçe, alana giriş sürerken Sular İdaresi binasının üzerinden ve Intercontinental Oteli'nden (şimdiki The Marmara Oteli) kalabalığın üzerine ateş açıldı.
Silah sesleri dinmeden polis panzerleri sirenlerini çalarak topluluğun üzerine yürüdü. Birkaç kişi kurşun yarasıyla ya da panzer altında kalarak, ama çoğu çıkan panik sırasında ezilerek 37 kişi hayatını kaybetti, çok sayıda kişi yaralandı. Resmi yetkililer ve medyanın olayı sol gruplar arasındaki çatışmayla ilişkilendirmek çabalarına karşın, yargılama sonucunda bir çatışma olmadığı olayların bir provokasyon sonucu patlak verdiği belirlenmesine karşın sorumlular yakalanamadı. Susurluk kazasından sonra, 1 Mayıs katliamı sorumlularının da yargılanması için bir kampanya yürütüldüyse de bir sonuç alınamadı. 1 Mayıs 1997'de, 20 yıllık hukuki zamanaşımı süresi doldu.
|
|
|
01/05/1978 | | | | Aram Khachaturian, Ermeni asıllı Sovyet besteci (d. 1903) |
|
|
01/05/1979 | | | | Morteza Motahhari, İranlı bilgin, siyasetçi (d. 1920) |
01/05/1979 | | | | İstanbul'da 1 Mayıs kutlamaları yasaklandı ve sokağa çıkma yasağı kondu. 1 Mayıs'ta İstanbul'da sokağa çıkan Türkiye İşçi Partisi (TİP) Genel Başkanı Behice Boran ve 1000'e yakın kişi gözaltına alındı. Behice Boran ve 330 Türkiye İşçi Partili 6 Mayıs'ta tutuklandı. DİSK'e bağlı bir grup sendika ise İzmir'de "izinli" 1 Mayıs kutlaması yaptı. |
|
|
01/05/1980 | | | | 12 Eylül darbesinden önce son "yasal" 1 Mayıs kutlamaları yapıldı. Sıkıyönetim altındaki İstanbul, Ankara ve İzmir'de gösteriler yasaklandı. DİSK, Mersin'de "izinli" 1 Mayıs kutlaması yaptı. 12 Eylül 1980 askeri darbesinden sonra, o zamana kadar "Bahar Bayramı" adıyla resmi tatil günü olan 1 Mayıs çalışma günleri arasına dahil edildi. |
|
|
01/05/1982 | | | | Arjantin İngiltere'ye ait Falkland Adaları'na asker çıkardı. İngiltere Arjantin kuvvetlerine karşı saldırıya geçti. |
|
|
01/05/1984 | | | | Devlet Güvenlik Mahkemeleri sekiz ilde göreve başladı. |
|
|
01/05/1988 | | | | Sosyalist Feminist Kaktüs dergisi yayına başladı. Derginin yazarları, Gülnur Savran, Nesrin Tura, Sedef Öztürk, Banu Paker, Şahika Yüksel, Aksu Bora, Nural Yasin, Ayşegül Berktay, Özden Dilber, Nalan Akdeniz, Fadime Tonak'ı. Dergi, Eylül 1990'a dek 12 sayı yayımlandı. |
01/05/1988 | | | | Karikatürcü, gazeteci, sinema ve tiyatro oyuncusu Altan Erbulak.Adına, eşi Füsun, kızları Ayşe ve Sevinç Erbulak tarafından, yılın başarılı oyuncusuna verilmek üzere "Altan Erbulak Ödülü" konuldu. (d. 1929) |
|
|
01/05/1989 | | | | İstanbul'da 1 Mayıs'ı kutlamak için İstiklal Caddesi'nden Taksim'e yürümek isteyen 2000 kişilik grup polis tarafından dağıtıldı. Olaylar sırasında alnından vurulan Mehmet Akif Dalcı adlı genç bir gün sonra öldü. 400'ü aşkın gösterici gözaltına alındı. |
|
|
01/05/1990 | | | | İstanbul'un çeşitli semtlerinde yapılan 1 Mayıs eylemlerinde 40 kişi yaralandı, 2 bin kişi gözaltına alındı. Yaralılardan Gülay Beceren felç oldu. |
|
|
01/05/1993 | | | | Fransa Başbakanı Pierre Bérégovoy, intihar ederek. |
01/05/1993 | | | | Aydınlık Dergisi yayın hayatına başladı. |
|
|
01/05/1994 | | | | Ayrton Senna, Brezilyalı Formula 1 Pilotu (d. 1960) |
01/05/1994 | | | | İstanbul ve Ankara'da 1 Mayıs'ı kutladıktan sonra dağılan gruplar polis tarafından coplandı. Sosyal Demokrat Halkçı Parti Milletvekili Salman Kaya da polisten dayak yedi. İki gün sonra milletvekili Salman Kaya'yı döven 3 polis ve Ankara Emniyet Müdürü Orhan Taşanlar görevden alındı. |
|
|
01/05/1995 | | | | Hırvatistan Ordusu, Batı Slavonya'yı geri almak için Bljesak Operasyonu başlattı. |
|
|
01/05/1996 | | | | İstanbul Kadıköy'de yapılan 1 Mayıs gösterilerinde olaylar çıktı. 3 kişi öldü, 67 kişi yaralandı, birçok işyeri tahrip edildi. |
|
|
01/05/2003 | | | | Bingöl'de meydana gelen 6,4 büyüklüğündeki depremde 176 kişi öldü, 521 kişi de yaralandı. |
01/05/2003 | | | | ABD Başkanı George W. Bush Irak’taki muharebelerin son bulduğunu açıkladı. |
|
|
01/05/2004 | | | | Kıbrıs, Çek Cumhuriyeti.Estonya, Macaristan, Letonya,Litvanya,Malta, Polonya, Slovakya ve Slovenya Avrupa Birliği üyesi oldular. |
|
|
01/05/2006 | | | | Porto Riko hükümeti maddi sıkıntı nedeniyle tüm hükümet kuruluşlarını ve okulları kapattı. |
01/05/2006 | | | | ABD tarihinin en büyük grevlerinden birine tanık oldu. Göçmen yasası protesto edildi. |
|
|
01/05/2008 | | | | Türkiye'de 1 Mayıs İşçi Bayramı'nı Taksim Meydanı'nda kutlamak isteyen işçi sendikaları ile onlara izin vermeyen yürütme organı arasında yaşanan gerginlik sokaklara yansıdı. Sabah 06:30'dan itibaren Şişli ve çevresinde toplanan gruplara, polisin müdahalesi biber gazı, gaz bombası, cop, panzer, sapan, ve tazyikli boyalı suyla oldu. CHP milletvekili Mehmet Ali Özpolat, sıkılan biber gazı nedeniyle kalp spazmı geçirdi. Pek çok örgüt üyesi olan veya olmayan vatandaş ağır yaralarla hastaneye kaldırıldı, geçici sakatlıklar yaşadı. Gün içinde DİSK(Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu), insanların ölmesinden korktuğu için, Taksim hedefinden vazgeçti. |
|
|
01/05/2009 | | | | 60. Türkiye Cumhuriyeti Hükûmeti'nde kabine revizyonuna gidildi. |
01/05/2009 | | | | 31 yıl sonra resmi olarak Taksime 5 bin kişilik bir sayıyla DİSK organizasyonuyla Taksime çıkıldı. |
|
|
01/05/2010 | | | | 32 yıl sonra Taksim'de ilk kez izinli olarak 1 Mayıs kutlamaları yapıldı |
|
|
01/05/408 | | | | Arcadius, Doğu Roma İmpatatoru (d. 377 378) |
|